Εξωσωματική ωρίμανση ωαρίων (IN VITRO Oocyte Maturation-IVM): Πραγματικότητα ή μύθος;

Η εξωσωματική ωρίμανση ωαρίων περιλαμβάνει τη συλλογή ωαρίων από τις ασθενείς σε ανώριμο στάδιο (Germinal Vesicle Stage-GV), χωρίς τη διέγερσή των ωοθηκών με χρήση γοναδοτροπινών, και την ωρίμανσή τους με τη χρήση ειδικών καλλιεργητικών υλικών στο εργαστήριο. Ας εξετάσουμε κάποια από τα βασικά ερωτήματα που γεννώνται όπως ποιοι είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για αυτή τη μέθοδο καθώς και ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της.

Ποιοί ασθενείς είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για Εξωσωματική Ωρίμανση Ωαρίων;

Η κυριότερη ομάδα ασθενών που θα μπορούσε να ωφεληθεί από την τεχνική της εξωσωματικής ωρίμανσης ωαρίων είναι ασθενείς για τους οποίους ελλοχεύει ο κίνδυνος της υπερδιέγερσης ωοθηκών λόγω της χρήσης γοναδοτροπινών, κατά την διαδικασία της συμβατικής εξωσωματικής. Ασθενείς με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (Polycystic Ovarian Syndrome-PCO) αποτελούν τις καλύτερες υποψήφιους για την τεχνική της εξωσωματικής ωρίμανσης ωαρίων, μιας και αυτές οι ασθενείς μπορούν να εμφανίσουν σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών πολύ εύκολα (Ovarian Hyperstimulation Syndrome-OHSS), με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Ασθενείς μετά από χημειοθεραπεία ή ραδιοθεραπεία, των οποίων η γονιμότητα έχει περιοριστεί, αποτελούν μια άλλη ομάδα υποψηφίων όπου η παραπάνω τεχνική μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα. Στην περίπτωση αυτή, η εξωσωματική ωρίμανση των ωαρίων συνδυάζεται και με κατάψυξη των ωαρίων με την μέθοδο της υαλοποίησης. Σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου McGill του Καναδά η τεχνική της εξωσωματικής ωρίμανσης ωαρίων σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε κλινικές εγκυμοσύνες σε ποσοστό 35% ανά κύκλο εξωσωματικής, σε γυναίκες μέχρι 35 ετών (Rao & Tan, 2006).

Ποια τα πλεονεκτήματα της Εξωσωματικής Ωρίμανσης Ωαρίων;

Το βασικότερο πλεονέκτημα της παραπάνω τεχνικής είναι η αποφυγή της χρήσης γοναδοτροπινών για την διέγερση των ωοθηκών κατά την διαδικασία της εξωσωματικής. Έτσι η όλη διαδικασία γίνεται λιγότερο επίπονη για την ασθενή, ενώ αποφεύγονται επικίνδυνες καταστάσεις όπως η υπερδιέγερση ωοθηκών σε ασθενείς με πολυκυστικές ωοθήκες.

Ένα άλλο πλεονέκτημα της παραπάνω τεχνικής είναι το μειωμένο κόστος για τον κύκλο της εξωσωματικής. Η αποφυγή της χρήσης γοναδοτροπινών μπορεί να μειώσει σημαντικά το κόστος μιας εξωσωματικής όπου θα λάβει χώρα εξωσωματική ωρίμανση ωαρίων.

Ποια τα μειονεκτήματα της Εξωσωματικής Ωρίμανσης Ωαρίων;

Η εξωσωματική ωρίμανση ωαρίων σε ερευνητικό επίπεδο, έχει ξεκινήσει αρκετά νωρίς από τον Pincus το 1935. Η τεχνική αυτή σήμερα εφαρμόζεται για έναν περιορισμένο αριθμό ασθενών που συγκαταλέγονται στις προαναφερθείσες κατηγορίες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο αριθμός των παιδίων που έχουν γεννηθεί με την τεχνική αυτή να είναι περιορισμένος, κάτι που δεν μας επιτρέπει να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα και να εγγυηθούμε την ασφαλή χρήση της τεχνικής αυτής σε έναν γενικότερο πληθυσμό ασθενών εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Σε γενετικό επίπεδο η τεχνική της εξωσωματικής ωρίμανσης ωαρίων έχει ενοχοποιηθεί ότι οδηγεί σε διαφορετικό πρότυπο επιγενετικών τροποποιήσεων των ωαρίων και κατ'επέκταση των παραγόμενων εμβρύων σε σχέση με την συμβατική εξωσωματική, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσάρεστα αποτελέσματα για τα παιδιά που θα γεννηθούν με την μέθοδο αυτή.

Συμπέρασμα

Κωνσταντίνος Α. Οικονόμου M.Sc., C.C.E - Κλινικός Εμβρυολόγος - 'Εμβρυογένεσις'